2.10. Zawirusowane partnerstwo

2 października, dzień 214.

Wpis nr 203

zakażeń/zgonów/ozdrowień

95.773/2.570/71.353

Bantustaniejemy. I to od początku III RP. No, że za PRL to już w ogóle to wiadomo, ale wtedy ucisk mocy zewnętrznej tłumaczył wszystko. Teraz, kiedy pono się sami urządzamy, nic – zewnętrznego – nas już nie tłumaczy. Piszę o naszej polityce zagranicznej i szerzej – pozycji naszej na świecie. I od razu zastrzeżenie – jesteśmy peryferiami i nie stać nas na żadną politykę „z pozycji”, co jest wynikiem dwóch wyborów, dokonanych u zarania III RP i kontynuowanych bez względu na ideologiczne sztandary rządzącej władzy.

Pierwszy moim zdaniem błąd polegał na tym, że przyjęliśmy wolność darowaną nam z powodu korzystnego zbiegu międzynarodowych okoliiczości i trzymaliśmy się kurczowo tej konstelacji, bez względu na zmiany światowej koniunktury. (Byliśmy co prawda na tę wolność jakoś tam obywatelsko gotowi, ale bez przesady – okazało się). To znaczy ustawiliśmy się jako klient międynarowdowanego patrona. I nie zmienialiśmy swojej klienckiej pozycji do dziś, co najwyżej zmieniaśmy – patronów.

Korzystnie znaleźliśmy się po 1989 roku jako koledzy zwycięzców, respektując korzystny dla nas układ przebywania w zachodniej strefie wpływów. Z naszymi wschodnimi, bezpośrednimi sąsiadami było już gorzej i efekty widzimy tam gorsze. To było ok, ale problem polegał na tym, że „na leniucha” zwolniliśmy siebie samych z prowadzenia samodzielnej polityki w regionie i wielowektorowego oddziaływania na swoją pozycję międzynarodową. Była ona jedynie „zapośredniczona”, jako funkcja aktualnej polityki naszego aktualnego patrona.

A problem z patronami jest wielki. Nie ma bowiem tego już jednolitego „Zachodu”, z którym pod pachę urwaliśmy się Sowietom. Po zniknięciu żelaznej kurtyny i upadku sowieckiej Rosji zaczęły na Zachodzie brać górę partykularne interesy poszczególnych państw. Wtedy, kiedy my śpiewaliśmy sobie złudną piosnkę o tym, jak to jedność europejska i podzielane wartości dadzą nam paszport do lepszego świata. A ten świat już był podzielony, teraz zaś ucieka już wyłącznie w narodowe partykularyzmy.

To spowodowało drugi błąd. Przestaliśmy budować własną siłę. A tylko ona liczy się dziś na świecie. Można, niepodlegająca wahaniom gospodarka, rozbudowana infrastruktura, sprawne państwowe instytucje, niezależność, a chociażby dywersyfikacja energetyczna, prężna armia – to są wyznaczniki składowych pozycji danego państwa. A my znowu – działaliśmy „poprzez”. Gospodarkę „załatwiła” nam (nie bez kosztów własnych) produkcja dla Niemiec, „dzięki” której nie wychodziliśmy poza pozycje peryferyjne i uzupełniające wobec Berlina. Bez transferu znacząlcych technologii czy know-how. Z krajem-montownią, której produkcja służy do realizacji marży za granicą. O sile polskich instytucji lepiej nie mówić. Jeśli zaś chodzi o wojsko to mają nas obronić traktaty, zresztą po co się zbroić jak i tak sami Ruskom nie damy rady?

I konsekwentnym rezultatem takiego „budowania wartości dodanej” państwa jest nasza polityka zagraniczna. Jeśli już robiona, to znowu „poprzez” – Unię Europejską, NATO, wreszcie inicjatywy innych i ich „formaty”, nierzadko mniejszych podmiotów państwowych. A przecież jesteśmy naturalnym pretendentem do liderowania w regionie. A mamy dokładnie na odwrót – poprzez kompletny kolaps komunikacji naszych intencji, braku działań, a jeśli już podejmowaniu działań, to fatalnych – jesteśmy przez naszych potencjalnych partnerów z regionu Europy Środkowo-wschodniej oceniani jako chełpliwy awanturnik, co to wszystko chce wziąć po but polskiego pana. Boże, żeby to były choć zawinione grzechy, żebyśmy choć prowadzili jakąś politykę w regionie, nawet nieakceptowaną. Ale my nie prowadzimy żadnej, ba – dajemy się wciągnąć w jakieś awantury, z których wychodzimy z jeszcze bardziej pokiereszowanym wizerunkiem.

Partnerzy na naszym poziomie mają nas za zarozumialców o nieczystych intencjach. Za to kraje mądrzejsze (niekoniecznie większe) – za Banstustan. I my się z tym… godzimy. I to mimo buńczucznych deklaracji wstawania z kolan. A jak się wstaje z kolan to trzeba uważać czy się nie jest przypadkiem pod stołem. A wtedy można sobie takim aktem wstawania rozbić łeb o blat swoich możliwości.

Wiem – postawiliśmy na USA. Ale dlaczego tak bezrefleksyjnie i w zawierzeniu kompletnym? Stany się chwieją wraz z ich pozycją międzynarodową i wcale nie jest takie pewne, że przyznane nam przez Boga miejsce na mapie świata jest dla nich wciąż interesujące. A my łykamy wszystko jak żaba. Pominę już kwestie strategicznych decyzji, ale najlepszym dowodem naszej pozycji jest to jak nas traktuje nasz patron.

Ostatnio Polska została pouczona przez ambasador USA, panią Mosbacher, w sposób, który nie tylko nie licuje z obyczajami dyplomacji, ale nawet z jej uregulowaniami prawnymi, zabraniającymi obcym dyplomatom wypowiadać się na temat wewnętrznych spraw kraju goszczącego. Pani Mosbacher stwierdziła, że w sprawie LGBT „stoimy po złej stronie historii”. To są słowa godne namiestnika obcego państwa w kraju zwasalowanym. W dodatku – normalnie – powinny się skończyć odwołaniem do Waszyngtonu na konsultacje nabotoksowanej pani ambasador. I jej tam już pozostaniem. No bo jeśli to wyskok pani ambasador to tak powinno się skończyć. Jeśli zaś jest to oficjalne stanowisko naszego jedynego, no – największego partnera, to wiemy kim dla niego jesteśmy.

Występy pani Mosbacher nie przyczyniają się do wzrostu popularności Stanów Zjednoczonych w Polsce. Opozycja – oczywiście pochwaliła i list 50 ambasadorów, i buńczuczny wywiad amerykańskiej ambasador. Taktyczny temat – LBGT – rozgrzesza wszystko, nawet poniżające traktowanie Polski. Występy Mosbacher są trudne nawet dla ekipy rządzącej, która postawiła wszystkie sztosy na tak niepewną damę. A rolą ambasadora jest dbanie o pozycję i interesy swego kraju w kraju goszczącym. Nie są to połajanki, w dodatku świadczące o kompletnym nierozeznaniu w sytuacji i mijaniu się z faktami.

Stawia to także w kłopoliiwej sytuacji Polonię amerykańską, która musi wybierać między kontrowersyjnymi wypowiedziami pani ambasador a racją stanu Polski. Uważam, że dla Polonii jest to ciężkie wyzwanie.

Bo jeśli nasza międzynarodowa pozycja gospodarcza, ba – militarna ma być uzależniona od tego czy Margot wyjdzie z więzienia (wyszła/o – i co?), czy od tego, co uchwalą radni w Kraśniku, to… może lepiej zrewidować naszą – jak widać słabą – pozycję sojuszniczą? Już co najmniej raz się w tym względzie przeliczyliśmy w XX wieku, a koszty tego płacimy do dziś.

Jeśli ktoś obcy mówi ci w twoim domu takie rzeczy, których by sam nie zniósł wobec siebie samego w domu swoim, to wiesz co o tobie myśli. I wiesz, co będzie myślał o tobie później, jeśli w ogóle nie zareagujesz.      

Jerzy Karwelis

Wszystkie wpisy na moim blogu „Dziennik zarazy”.

About Author